बाजुराका पालिकामा कुपोषणको गम्भीर अवस्था: बालबालिका र आमाहरूको स्वास्थ्य संकट

  बाजुरा,६ भदौ

    बाजुराको दुर्गम गाउँहरूमा कुपोषणको अवस्था अत्यन्त चिन्ताजनक बनेको छ। सन् २०२५ सम्म नेपालमा कुपोषणको दर शून्यमा झार्ने राष्ट्रिय लक्ष्य राखिएको छ, तर बाजुरामा यो लक्ष्य पुरा गर्न अझै धेरै चुनौतीहरू बाँकी छन्।

कुपोषणको अवस्था

    बाजुराका ९ वटै गाउँपालिकामा जन्मेदेखि ५ वर्ष मुनिका २८७ भन्दा बढी बालबालिका कुपोषणको चपेटामा छन्। गत वर्ष मात्रै जगन्नाथ गाउँपालिकामा कुपोषणले ६ जना बालबालिकाको मृत्यु भएको थियो। स्वास्थ्यकर्मी र पोषणविद् डा। अरुणा उप्रेतीका अनुसार, सन् २०२५ सम्म कुपोषण शून्यमा झार्न वर्तमान गति पर्याप्त नभएको बताउँछन्।

मृत्युका घटनाहरू

   जगन्नाथ गाउँपालिकाको मल्लोहुनीमा भावना बिष्टकी २ महिनाकी छोरी कुपोषणका कारण केही महिना पहिला जिल्ला अस्पताल बाजुरामा उपचारका क्रममा मृत्यु भएको थियो। स्वामीकार्तिक खापर गाउँपालिकाको मुक्तिकोटमा पनि कुपोषणका कारण दुई जना बालबालिकाको मृत्यु भएको छ।

कुपोषणका कारणहरू

   पोषणयुक्त आहारको कमी, स्वास्थ्य उपचारको अभाव, सरसफाइको कमी, जनचेतनाको अभाव, गर्भवती अवस्थामा आहार र स्याहारको कमी, सन्तुलित खाना नखानु, आयोडिनयुक्त नुनको कमी लगायत कारणले बाजुराका बालबालिका कुपोषणबाट प्रभावित बनेका छन्।

तथ्यांकको अन्तरविरोध

   जनस्वास्थ्य कार्यालय बाजुरामा आर्थिक वर्ष २०८१/८२ को जेठसम्म जन्मेदेखि ५ वर्ष मुनिका ९३ जना बालबालिका मात्र कुपोषित रहेको जनाएको छ। तर ९ वटा पालिका र बाजुरा अस्पतालमा रहेको पोषण पुनर्स्थापना केन्द्रको तथ्याङ्कले भने सो अवधिमा जन्मेदेखि ५ वर्ष मुनिका २८७ जना बालबालिका कुपोषित रहेको जनाएको छ।

समाधानका उपायहरू

   कुपोषणको समस्या समाधान गर्नका लागि पोषणयुक्त आहारको पहुँच बढाउनु, स्वास्थ्य सेवामा पहुँच सुधार गर्नु, जनचेतना अभिवृद्धि गर्नु, र स्थानीय तहमा पोषण कार्यक्रमलाई प्रभावकारी बनाउन आवश्यक छ। स्वास्थ्यकर्मी र पोषणविद्हरूले कुपोषणको समस्या समाधान गर्नका लागि समन्वय र सामूहिक प्रयासको आवश्यकता औंल्याएका छन्।

निष्कर्ष

   बाजुरामा कुपोषणको अवस्था अत्यन्त चिन्ताजनक छ। यदि तत्काल कदम चालिएन भने, सन् २०२५ सम्म कुपोषण शून्यमा झार्ने राष्ट्रिय लक्ष्य पुरा गर्न कठिन हुनेछ। यस समस्याको समाधानका लागि सरकार, स्थानीय तह, र समुदायको सक्रिय सहभागिता आवश्यक छ