कैलारी पलिकाको गुर्गी सिँचाइ आयोजना पुनर्निर्माणमा बजेट र पानीको स्रोतको समस्या

 कैलाली, ८ भदौ 

     कैलालीको कैलारी गाउँपालिका–२ कुकुरभुक्कामा ५६ वर्षअघि स्थापना गरिएको गुर्गी सिँचाइ आयोजना अहिले पनि पुनर्निर्माणको बाटोमा अड्किएको छ। आर्थिक वर्ष २०६२/६३ मा निर्माण गरिएको पक्की बाँध २०६४ सालको बाढीले भत्काएपछि सो आयोजना हालसम्म अलपत्र परेको हो।

   बर्सेनी बजेट विनियोजन, काम अघि नबढ्ने गुर्गी सिँचाइ आयोजना पुनर्निर्माणका लागि हरेक वर्ष बजेट विनियोजन हुँदै आएको भए पनि पानीको स्रोत सुनिश्चितता नभएका कारण निर्माण प्रक्रिया अघि बढ्न सकेको छैन। सुदूरपश्चिम प्रदेशको भौतिक पूर्वाधार मन्त्रालयअन्तर्गतको जलस्रोत तथा सिँचाइ डिभिजन कार्यालय धनगढीका अनुसार, पानीको स्रोतको अभावले गर्दा बजेट फ्रिज हुँदै आएको छ

स्थानीयको आक्रोश र सार्वजनिक सुनुवाइ बहिष्कार

    पछिल्लो समय, अर्थ, विकास तथा प्राकृतिक स्रोत समितिले आयोजना पुनर्निर्माणका विषयमा सार्वजनिक सुनुवाइ आयोजना गरेको थियो। तर, स्थानीयले आयोजना निर्माणमा भ्रष्टाचार भएको भन्दै कर्मचारी र सचिवसँग कुरा गर्नुपर्ने माग गरेपछि कार्यक्रम बहिष्कार गरेका छन्। समितिका सभापति घनश्याम चौधरीले स्थानीयको कुरा सुन्ने उद्देश्यसहित आएको कार्यक्रममा यस्तो व्यवहार गर्नु उचित नभएको बताए।

कृषकको जीवनमा असर

    गुर्गी सिँचाइ आयोजना भत्किएपछि कैलारीका वडा नं. १, २, ५ र ७ का किसानहरू सिँचाइ अभावमा छन्। एक हजार चार सयभन्दा बढी हेक्टर जमिनमा सिँचाइ सुविधा उपलब्ध गराउने उक्त आयोजना अहिले अकासे पानी र बोरिङको भरमा खेतीपाती गर्न बाध्य छन्।

पुनर्निर्माणका लागि बजेटको आवश्यकता

  आयोजना पुनर्निर्माणका लागि रु ४४ करोड लागत अनुमान गरिएको छ। पहिलो चरणमा हेडवर्क (मुहान) निर्माणका लागि योजना बनाइएको भए पनि पानीको स्रोतको सुनिश्चितता नभएका कारण प्रक्रिया अघि बढ्न सकेको छैन।

   स्थानीय कृषकहरूले बारम्बार आन्दोलन र माग गरे पनि सरकारको ध्यान आकर्षित गर्न नसकेको गुनासो गरेका छन्। उनीहरूले पुनर्निर्माणका लागि बजेटको सुनिश्चितता र पानीको स्रोतको व्यवस्थापनको आवश्यकता औंल्याएका छन्।

निष्कर्ष

   गुर्गी सिँचाइ आयोजना पुनर्निर्माणको प्रक्रिया लामो समयदेखि अड्किएको छ। पानीको स्रोतको सुनिश्चितता र बजेटको व्यवस्थापनमा सुधार नगरेसम्म आयोजनाको पुनर्निर्माण सम्भव नहुने कृषकहरूको भनाइ छ। यस विषयमा सरकारको ध्यान आकर्षित गर्दै शीघ्र समाधानको अपेक्षा गरिएको छ।