म्याग्दीका गाउँपालिका र नगरपालिकामा वितरणमुखी बजेट

म्याग्दी, २० भदौ

   म्याग्दीका स्थानीय तहहरूले चालु आर्थिक वर्ष २०८१र८२ मा साना–साना (पाँच लाखभन्दा कम बजेटका) योजनालाई प्राथमिकता दिएका छन्। जिल्लाका छ स्थानीय तह — बेनी नगरपालिका, धवलागिरि, मालिका, मङ्गला, रघुगङ्गा र अन्नपूर्ण गाउँपालिकाले सञ्चालन गरेका करिब ७७ प्रतिशत योजना पाँच लाख भन्दा कम बजेटका छन्।

   उपभोक्ता समितिमार्फत कार्यान्वयन हुने योजनाहरू धेरै भए पनि रणनीतिक र दीर्घकालीन महत्वका योजना भने न्यून रहेको देखिन्छ। प्राध्यापक गोरखबहादुर जिसीका अनुसार बजेटलाई टुक्र्याएर वितरणमुखी ढंगले प्रयोग गर्दा परिणामजन्य उपलब्धि देखिएको छैन। उनका शब्दमा, “टुक्रे योजना दिगो र प्रभावकारी हुँदैन, पहुँचवालाको मागिखाने भाँडो बनेको छ।” 

स्थानीय तह अनुसार स्थिति

बेनी नगरपालिका : ३१६ योजनामध्ये २७३ साना योजना, ७ ठूला योजना मात्रै।

धवलागिरि गाउँपालिका : १२४ मध्ये ९७ साना योजना।

मालिका गाउँपालिका : १५४ मध्ये ११७ साना योजना।

मङ्गला गाउँपालिका : १३८ मध्ये १०४ साना योजना।

रघुगङ्गा गाउँपालिका : १३६ मध्ये १३० योजना सम्पन्न, अधिकांश उपभोक्ता समितिमार्फत।

अन्नपूर्ण गाउँपालिका : १३४ मध्ये ७४ साना योजना, ठूला योजना चार मात्र।

सुधारका प्रयास

  अन्नपूर्ण गाउँपालिका–७ हिस्तानका वडाध्यक्ष मइलन पुर्जा पुनका अनुसार अब बजेटलाई “एक टोल–एक योजना” मा केन्द्रित गर्ने अभ्यास सुरु गरिएको छ। यसले परिणाम देखिने र सुरु गरिएको काम अधुरो नहुने उनको दाबी छ।

यस्तै धवलागिरिको गुर्जा र अन्नपूर्णको दाना क्षेत्रमा प्राथमिकताका आधारमा योजनामा बजेट केन्द्रित गर्ने अभ्यासले सकारात्मक नतिजा देखाएको छ।

निष्कर्ष

  विशेषज्ञहरूका अनुसार स्थानीय तहहरूले रणनीतिक महत्वका योजना, रोजगारी सिर्जना हुने काम र दीर्घकालीन पूर्वाधारमा ध्यान दिनुपर्ने आवश्यकता छ। योजना छनोटमा विषयगत समितिलाई जिम्मेवार बनाएर टुक्रे प्रवृत्तिलाई नियन्त्रण गर्न सकिने सुझाव पनि दिइएको छ।